Granyöz Balığı Tür Tanıtımı
Granyöz balığı bölgelere göre Halili, Kaya levreği, Muskar, Sarıağız balığı gibi birçok farklı isim almış, eti lezzetli bir deniz balığıdır.
Ekonomik değeri yüksek, eti beyaz renkli ve çok lezzetli bir balıktır. Market ve balıkçılarda çoğunlukla kaya levreği ve granyöz adı ile satılır. Bunun yanı sıra İzmir ve çevresinde halili, muskar ve sarıağız olarak da bilinir.
Kısacası halili balığı ile kaya levreği, granyöz ile sarıağız ve muskar bunların hepsi aynı balıktır.
Birçok isim verilmiştir bunlardan biri de sarıağız ismidir. Sarıağız adının verilme sebebi, ağız içinin sarı renkli olmasıdır. Son olarak da Sciaenidae familyasından Argyrosomus regius cinsi bir balıktır.
Granyöz Balığı (Kaya Levreği) Tür Özeti
| Diğer İsimler: | Kaya levreği, Halili balığı, Sarıağız balığı, Muskar Balığı |
| Bilimsel Adı: | Argyrosomus regius |
| Kökeni: | Doğu Atlantik, Akdeniz, Kızıldeniz, Karadeniz |
| Beslenme: | Etobur |
| Yetişkin Boyutu: | 2.3 metre |
| Üreme: | Yumurta bırakırlar |
| Üreme Dönemi: | Bahar – Yaz |
| Yaşam Süresi: | 15-20 yıl |
| Avlanma: | Üreme dönemleri yasak, en az 18 cm ve günlük 5 kg sınırlı |
Granyöz Balığı (Kaya Levreği, Muskar) Özellikleri
Granyöz adının yanı sıra, kaya levreği, halili balığı ve sarıağız isimlerini almıştır. İnci-gümüş, bir tonda gövde ve ağız içi belirgin derecede sarı renklidir. Yüzgeç dipleri de kahverengi-kırmızı tonlarında renge sahiptir.
Oldukça büyük boyutlara ulaşabilirler. Kayıtlara geçen en büyük boyutları, 230 cm uzunluk ve 103 kilogram ağırlıktır. Büyük bir kafa ve ağız, bunlara oranla da oldukça küçük gözlere sahiptir.
Erkek kaya levreklerinin üreme dönemlerinde homurtu sesleri çıkardığı ve bu sesin 30 metre çapına kadar duyulduğu bilinir.
İlk olarak 1801 yılında İspanyol doğa bilimci “Jordán Claudio de Asso y del Rio” tarafından tanımlanmıştır. Ayrıca Fransa’da deniz kıyılarına kurulan kafeslerde üretimi yapılmaya çalışılmaktadır.
Yaşam alanı
Akdeniz, Karadeniz ve Atlantik ana yaşam bölgeleridir. Genel olarak 15 ila 100 metre derinlikte yaşamlarını sürdüren deniz balıklarıdır. Ilıman suları tercih ederler ancak nadiren de olsa soğuk sularda bulunurlar.
Kaya levrekleri (Granyöz) her dönemlerinde göçmen balıklardır. Sıcaklık değerlerine göre bulundukları kıyıları değiştirebilirler. Gençler ve ergin dönemde olanlar daha çok kıyı şeritlerine yakın kısımlarda, yetişkinler ise orta kesimlerde, derinlerde yaşarlar.
Beslenme ve üreme
Granyöz balığı (sarıağız) hamsi, sardalya gibi balıklar ve kabuklularla beslenir. Beslenme alanları çoğunlukla kaya dipleri (1 metrelik sular) ve sürü balıklarını avlamak için orta kesimlerdir.
Bahar dönemlerinde üremeye başlarlar. Özellikle Mayıs ve Temmuz ayları arası asıl üreme dönemleridir. Üreme döneminde birçok kaya levreği kıyılara gelir ve yumurtlama başlar.
Yavruların büyüme evresi yaz aylarında büyük oranda tamamlanır. Yavru balıklar kıyı şeritlerde geçirdikleri birkaç aydan sonra yaz bitiminde 20-40 metre derinliğindeki sulara giderler.
Üremede su sıcaklığı önemli bir faktördür. Yaklaşık 1.5 metre uzunluğundaki bir dişi sarıağız, 800.000 civarında yumurta döker. Üreme için en ideal su ısısı 17-22 °C’dir.
Yavru halililer yeterince büyüdüklerinde (30 cm civarı) küçük dip balıkları ve kabukluları tüketerek beslenirler.
Granyöz (Kaya Levreği, Halili) Balığı Avı
Granyöz balığı, ticari değeri yüksek bir balıktır. Dünyanın çeşitli yerlerinde ticari balık gemileri tarafından avlanmaktadır.
Sportif balıkçılıkta da oldukça fazla öneme sahiptir. Birçok avcı, etinin lezzeti ve değerli fiyatı için kaya levreğini avlamayı seçer.
Halili balığı avlamak için balığın yaşam alanlarını doğru bilmeniz çok önemlidir.
Kaya levreği (halili balığı) nasıl yakalanır?
Granyöz avlamak için birçok yöntem kullanılır. Tekneden avcılık, kıyıdan avcılık, sahte yem veya canlı yem ile avlama gibi pek çok yöntem vardır.
Kıyılarda avlayabileceğiniz kaya levrekleri, açıklardakiler kadar büyük olmayacaktır. Avlanmada kullanacağınız birçok yem çeşidi vardır. Tabiri caizse çok aç bir balıktır ne bulsa saldıracaktır. Önemli olan yemin taze olmasıdır.
İri boyutlarda bir Granyözü (halili balığı) zaptetmek ustalık ister. Derin sularda yakalamak, kıyılarda yakalamaktan daha kolaydır. Derin sularda balığın direnci daha erken kırılır ve almanız kolaylaşır.
Tutabileceğiniz balığın boyutlarının çok iri çıkabileceğini unutmayın. Bu yüzden 4/0-8/0 iğneler ve en az 0.60mm misina kullanmak uygun olacaktır.
En yaygın kullanılan teknik ve yöntemler şunlardır:
- Sahte yem avcılığı: Kaya levreği (granyöz balığı), genellikle kayalık alanlarda aranan bir balıktır. Levrek avında kullanılan sahte yemlerin tamamını halili için de kullanabilirsiniz.
- Tekne avcılığı: Kıyıda avlamaktan daha kolay bir yöntem. Canlı balık, jumbo karides, kalamar parçaları kullanarak avlayabilirsiniz. Orta sularda genellikle 5-15 metre derinlikte gezinirler.
- Bırakma olta avcılığı: Diğer balıklarda kullanılan bırakma takımlar, granyöz için de uygundur. Yem olarak kayabalığı, gelincik, kefal ve izmarit kullanabilirsiniz.
Sonuç
Ülkemizde halili, kaya levreği, sarıağız gibi birden çok isme sahip olsalar da en bilinen ve kabul edilen adları Granyöz balığıdır.
Eti oldukça lezzetli ve faydaları saymakla bitmeyecek balıklardandır. Bu yüzden fiyatları da çoğu balığa nazaran biraz yüksektir. Granyöz balığının kilogramı fiyatı ortalama 120 TL civarındadır.
SSS
Kaya levreği nerede bulunur?
Kaya levreğini kıyı kesimlerinden itibaren 150 metre derinliğe kadar bulabilirsiniz. Avlamak için bakabileceğiniz yerler; batıklar, kırma kayalıklar ve derin mendirek bölgeleridir.
Granyöz ve minekop aynı balık mı?
Oldukça benzerlik gösterseler de hayır, granyöz ve minekop farklı balıklardır. Aradak farkı anlamak için minekopun yan kısımlarına bakılabilir. Bu balığın yan kısımlarında sarı-yeşil tonları görülebilir.
Granyöz, halili, kaya levreği, sarıağız aynı balık mı?
Bulundukları bölgeye göre farklı isimler almış olsalar da bunların hepsi aynı balıktır. En yaygın kullanılan adları; granyöz, kaya levreği ve halili balığıdır.
Kaynaklar: Fishbase
